Aantallen bestuurders en inwoners

Het provinciale bestuur in Nederland bestaat uit 570 statenleden, 60 gedeputeerden en twaalf commissarissen van de Koning (cdK’s). In de afgelopen jaren zien we bij de statenleden een verjonging optreden en een bontere politieke kleuring ontstaan. Bij de gedeputeerde en cdK’s is dat niet het geval.

Aantal statenleden per provincie, 2005 - 2016

Provincie 2005 2008 2009 2012 2014 2016
Groningen 55 43 43 43 43 43
Friesland 55 43 43 43 43 43
Drenthe 51 41 41 41 41 41
Overijssel 63 47 47 47 47 47
Gelderland 75 53 53 55 55 55
Flevoland 47 39 39 39 39 41
Utrecht 63 47 47 47 47 49
Noord-Holland 83 55 55 55 55 55
Zuid-Holland 83 55 55 55 55 55
Zeeland 47 39 39 39 39 39
Noord-Brabant 79 55 55 55 55 55
Limburg 63 47 47 47 47 47
Totaal 746 564 564 566 566 570

Bron: Stichting Decentraalbestuur.nl, 2016

Veel provinciale ambtsdragers hebben als lokale ambtsdragers ervaring in het openbaar bestuur opgedaan. Voor de meeste gedeputeerden geldt dat het statenlidmaatschap de springplank is voor de functie die zij nu bekleden.

Het bestuur van een provincie wordt gevormd door de commissaris van de Koning (cdK), de Gedeputeerde Staten en de Provinciale Staten. De taken en bevoegdheden van deze organen zijn neergelegd in de Provinciewet.

Leden Provinciale Staten

De Provinciale Staten zijn het vertegenwoordigende orgaan van de provincie. Zij hebben verordende bevoegdheden en budgetrecht. De Provinciale Staten controleren de Gedeputeerde Staten en de commissaris van de Koning (in zijn hoedanigheid als provinciaal orgaan). De leden van de Provinciale Staten worden iedere vier jaar gekozen en de verkiezingen hiervoor vinden tegelijk plaats met de verkiezingen voor de waterschapsbesturen. De laatste verkiezing heeft plaatsgevonden op 18 maart 2015.

Aantal statenleden

Op dit moment telt het openbaar bestuur 570 statenleden. Het aantal statenleden is afhankelijk van het inwonertal van een provincie en varieert, volgens artikel 8 Provinciewet, van minimaal 39 bij kleine provincies (< 400.000 inwoners) tot maximaal 55 bij grote provincies (> 2 miljoen inwoners).

Bij de verkiezing in 2007 is het totaal aantal statenleden overigens sterk verminderd. De belangrijkste reden hiervoor was het veranderde provinciale takenpakket, waardoor het aantal leden niet meer in verhouding stond tot de omvang hiervan.

Aantallen inwoners

In Zuid-Holland, Noord-Holland, Noord-Brabant en Gelderland is bijna twee derde van alle burgers gehuisvest. Meer dan de helft van de gemeenten ligt in deze vier provincies. Dit staat in schril contrast met het gezamenlijke bevolkings- en gemeenteaandeel van provincies als Flevoland, Zeeland en Drenthe, dat nog geen 10% is.

De provincies Zuid-Holland, Noord-Holland, Noord-Brabant en Gelderland huisvesten bijna 11 miljoen ingezetenen en bestaan uit 228 gemeenten. Hieronder bevinden zich ook een aantal grote gemeenten die sterk verstedelijkt zijn en het gemiddelde inwonertal per gemeente in deze provincies omhoog stuwen. Het gemiddelde inwonertal per gemeente varieert van circa 25.000 in de provincie Groningen tot circa 67.000 in de provincie Flevoland. Dit laatste is toe te schrijven aan de gemeente Almere in combinatie met de afwezigheid van andere (middel)grote gemeenten.

Inwoners en gemeenten per provincie (peildatum 1-1-2016)

Provincie

Inwoners

 

Gemeenten

 

Inwonertal/gemeente

  aantal % aantal %  
Zuid-Holland 3.622.303 21,3% 60 15,4% 60.372
Noord-Holland 2.784.854 16,4% 48 12,3%

58.018

Noord-Brabant 2.498.749 14,7% 66 16,9% 37.860
Gelderland 2.035.351 12% 54 13,9% 37.692
Utrecht 1.273.613 7,5% 26 6,7% 48.985
Overijssel 1.116.260 6,7% 25 6,4% 45.771
Limburg 1.116.260 6,6% 33 8,5% 33.826
Friesland 646.040 3,8% 24 6,2% 26.918
Groningen 583.721 3,4% 23 5,9% 25.379
Drenthe 488.629 2,9% 12 3,1% 40.719
Flevoland 404.068 2,4% 6 1,5% 67.345
Zeeland 381.252 2,3% 13 3,3% 29.327

Nederland

16.979.120

100%

390

100%

43.536

Bron: CBS 2016