‘Het wordt tijd om fatsoen een actueel gezicht te geven’

Met name op ruimtelijke onderwerpen ontstaat wel eens wrijving. De griffier herinnert zich een commissievergadering waarbij een raadslid achteraf aangaf zich niet prettig te hebben gevoeld. Op de publieke tribune was het rumoerig en klonk af en toe gelach. Het resulteerde er in dat het betreffende raadslid op enig moment geen vragen meer durfde te stellen. "Toen realiseerden we ons dat de opstelling waarin we vergaderden (carré, red.) een nadeel had, namelijk dat de aanwezige collegeleden met hun rug naar het publiek zaten. Bij onrust op de tribune kan het dan, zo bleek dus, intimiderend werken wanneer je niet goed in de gaten hebt wat er achter je gebeurt. Toen hebben we de opstelling zodanig aangepast dat voor alle deelnemers aan de vergadering het publiek zichtbaar is. Een kleine aanpassing, maar die maakte meteen een groot verschil."

Voorbeeldfunctie

De burgemeester vindt dat de raad een voorbeeldfunctie heeft als het gaat om omgangsvormen: "Debatteer respectvol en ben je bewust van je rol. Want als wij het al niet netjes doen, hoe kunnen we dat dan wel van de buitenwereld verwachten? Gelukkig gaat dat goed, in die zin ben ik echt trots op de raad. Goede omgangsvormen horen wat mij betreft overigens ook buiten de raadszaal. Daar hebben we met elkaar het gesprek over: hoe praat je bijvoorbeeld over een collega-raadslid of wethouder wanneer je op werkbezoek bent? Mijn devies: probeer altijd respectvol te blijven, ook al ben je het misschien totaal niet met iemand eens."

Ambtseed

"Omgangsvormen maar ook een onderwerp als integriteit komen al aan bod op de dag dat mensen de ambtseed afleggen,” vervolgt de burgemeester. “Je sluit immers wel een moreel contract met jezelf, collegae, organisatie en samenleving. Tegelijkertijd vind ik ook dat de samenleving een moreel contract heeft met ons als overheid. Inwoners mogen ervan uitgaan dat de gemeente het beste met ze voor heeft en transparant is en daarom benader je de overheid ook normaal."

Kop koffie

Wanneer raadsleden toch met agressie of intimidatie te maken krijgen, weten zij de weg naar de burgemeester of griffier meestal wel te vinden. Er volgt dan een gesprek over wat er aan de hand is en wat er eventueel zou moeten gebeuren. "Soms nodig ik mensen die zich intimiderend hebben gedragen dan uit voor een kop koffie,” zegt de burgemeester. Ik blijf dan aardig, maar maak wel duidelijk dat we hier op een respectvolle manier met elkaar omgaan."

De persoon centraal

De Ridderkerkse gemeenteraad kent geen agressieprotocol en aarzelt ook om aan een gezamenlijke norm te werken van wat wel en wat niet acceptabel is. "Dat heeft er vooral mee te maken dat we individuele karakters in de raad kennen die allemaal hun eigen normen hebben,” aldus de griffier. Wat voor de één acceptabel is, is dat voor de ander niet. Dat maakt het lastig om één norm op te stellen. In die zin gaan we pragmatisch te werk en zetten we de persoon centraal. Onze boodschap: als je iets meemaakt waar je je niet prettig bij voelt, laat het dan vooral weten. Maak het niet onnodig klein en doe ook niet alsof het er nu eenmaal bij hoort. Bel en kom langs!"

Eye opener

Eerder volgde de raad en het college van Ridderkerk een On Tour-sessie van het Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur (OT). De burgemeester: "Wat mij daarvan is bijgebleven, is dat het onderwerp veel meer mensen bezighoudt dan ik in eerste instantie dacht. Vrijwel iedereen wordt er op de één of andere manier door geraakt, ook de wat ‘stoerdere’ types. Dat vond ik wel een eye opener en het heeft mij gesterkt in mijn missie om het op de agenda te houden. Ook zinvol was het gesprek dat we hadden over verschillende situaties die je kunt meemaken en in hoeverre die wel of niet bedreigend zijn. Dat bleek van persoon tot persoon best te verschillen, maar het zette mensen wel aan tot denken: is het bijvoorbeeld wel normaal om langs het sportveld te worden aangesproken door een groepje ‘bezorgde burgers’ terwijl je van een voetbalwedstrijd probeert te genieten?"

Doe normaal

De burgemeester is blij met het Netwerk Weerbaar Bestuur en de ondersteuning die gemeenten hieruit ervaren. Hij vindt dat er goede stappen worden gezet en ziet tegelijkertijd dat er nog veel te winnen is. "Je ziet al dat mensen tussentijds stoppen of er überhaupt voor passen om aan het politieke bedrijf deel te nemen. Dat is zorgelijk. Het is wat dat betreft wachten op politieke ambtsdragers die te maken krijgen met PTSS. Terwijl het zo simpel is: doe gewoon normaal tegen elkaar. Fatsoen lijkt misschien een belegen woord, maar het wordt wat mij betreft tijd dat we dit begrip een actueel gezicht geven."